Pnömotoraks Nedir?

 

Pnömotoraks, plevral aralıkta hava birikmesi ve bunun sonucunda akciğerlerde kollaps ve (çökme) meydana gelmesidir. Spontan ve akkiz olarak ikiye ayrılır. Spontanda primer ve sekonder pnömotoraks olarak ikiye ayrılır. Primer spontan pnömotoraks blep veya bül patlaması sonucu oluşmaktadır. Sekonder spontan pnömotoraks ise çeşitli hastalıklara bağlı olarak gelişir. Bunlar KOAH, kistik fibrosis, çeşitli kanserler (sarkom gibi), metastaz olabilir.Akkiz pnömotoraks ise iatrojenik (biopsi sırasında, vs) ve travmalara bağlı olarak gelişebilir.

 

 

Primer spontan pnömotoraks özellikle ince, uzun boylu genç erkeklerde daha sık görülmektedir. Bu kişilerde akciğerin üst kısmında tam gelişemeyen akciğer dokusunda, akciğer zarının hemen altında gelişen hava kistlerinin hava basıncının artması sonucu patlamasıyla oluşan küçük yırtıklar, en fazla görülen sebebidir. Görülme oranı 100.000’de 5-10 dur. Erkeklerde kadınlardan 6 kat daha sık görülmektedir. Ülkemizde yılda 13.000 civarında pnömotoraks vakası olmaktadır. Hastaların % 40’a yakını 15-45 yaş grubunda olup 3’te biri erkektir. Yılda 7000 civarında yaralanma ve kazalara bağlı pnömotoraks vakası bildirilmiştir.

Pnömotoraks Belirtileri Nelerdir?

 

Aniden başlayan ve çok şiddetli olabilen göğüs ağrısı ve nefes darlığı, en sık görülen belirtilerdir. Eğer akciğerin tümü sönerse, hastada tansiyon düşüklüğü ve şok gelişebilir. Hastalarda ayrıca öksürük, hızlı nabız, dudaklarda morarma da görülebilir. Bu şikayetlerle başvuran genç bir hastada, çekilen akciğer grafisinde çökme saptanırsa tanı konmuş olur.

Göğüs kafesi içerisinde herhangi bir sebeple hava olması durumuna “pnömotoraks” adı verilir.

Pnömotoraks Tedavisi Nasıldır?

 

Pnömotoraksın derecesine göre tedavi şekli belirlenir. Çok az miktarda hava kaçağı olan hastalar, gözlem altına alınır, oksijen tedavisi başlanır. Eğer akciğerin çökmesi fazla ise hekim tarafından havanın boşluktan dışarıya atılmasına yönelik girişimler yapılır, tüp drenajı uygulanır. Bütün bu müdahalelere rağmen kaçak azalmıyor devam ediyorsa da, bir süre sonra cerrahi müdahale ile hasta tedavi edilir. Uygulanan cerrahi teknik, tek delikten VATS ile bül rezeksiyonudur.

 

Pnömotoraksta Ameliyat Endikasyonları Nelerdir?

 

– Toraks tüpü sonrası hava kaçağının 5-7 günden uzun sürmesi

– Aynı tarafta ikinci kez pnömotoraks

– Daha önce geçirilmiş karşı akciğerde pnömotoraks

– Mesleksel zorunluluğa bağlı (dalgıç, pilotgibi) ilk pnömotoraks

– Senkron(aynı anda)  bilateral pnömotoraks

– Pnömonektomi(akciğeri alınmış) geçirmiş hastalar

– Tam teşekküllü merkeze uzak bir yerde yaşayan hastalar

 

 

İlk pnömotoraksı geçiren hastalarda tekrar pnömotoraks gelişme oranı (nüks) % 20’dir. Ci pnömotoraks sonrası bu oran % 40 civarındadır. Bundan dolayı ikinci pnömotoraks sonrası ameliyat önerilir. Ameliyat edilen hastalarda nüks oranı ise % 0.1-1 arasındadır.